Wilbert van Saane blogt vanuit Libanon op kerkinactie.nl.
Vanwege het hoge aantal coronabesmettingen moeten de kerken hier in Libanon de komende weken dicht blijven. Voor veel mensen is dat een teleurstelling. Juist in deze tijd vinden ze steun in het geloof. Net voor de lockdown vertelde een buurvrouw die terugkwam van de eucharistieviering: “Ik weet dat ik voorzichtig moet zijn, maar ik had zo’n verlangen om te gaan.”
Het besmettingsgevaar is hoog tijdens avondmaalsvieringen. In de Maronitische Kerk wordt de ouwel in de wijn gedoopt en dan in de mond van de gelovigen gelegd. In de Orthodoxe Kerk wordt het brood verkruimeld in de wijn en dan met een lepel in de mond van de gelovigen gedruppeld. In de protestantse kerken pakt iedereen brood van dezelfde schaal.
Al vroeg in de pandemie besloot de Maronitische Kerk dat de ouwel nu ook in de handen van de kerkgangers gegeven mocht worden. Dat leidde tot een storm van protest. “Hoe kunnen we het lichaam van Christus zomaar met onze handen aanraken?” Priesters en bisschoppen moesten uitleggen dat dit in het westerse katholicisme al lang de praktijk is. Nu, in de lockdown, moedigen zij de mensen aan om thuis te bidden en de eucharistievieringen online te volgen.
De Orthodoxe Kerk heeft moeite met dit soort aanpassingen. De liturgie is al eeuwen lang zo gevierd en dat kan niet zomaar veranderd worden. Toch zijn er ook Orthodoxen die de gezondheidsrisico’s willen beperken. In de tijd na Epifanie bezoeken Orthodoxe priesters gewoontegetrouw de huizen van de gelovigen. Alle kamers worden dan besprenkeld met wijwater, terwijl de priester zingt en bidt. Dit jaar mogen de gelovigen een video-verbinding met de priester maken en zelf het water sprenkelen en zingen terwijl de priester de gebeden uitspreekt.
Ook in de protestantse kerken is de avondmaalsviering aangepast. De stukjes brood worden apart aangeboden; de wijn in kleine, individuele bekertjes. De gemeente neemt het avondmaal nu lopend tot zich.
De kerken zoeken naar een balans tussen nabijheid en veiligheid. Juist in deze tijd verlangen mensen naar onderlinge ontmoeting en de nabijheid van de sacramenten. Het tastbare, het zichtbare en hoorbare, de aanraking: wij kunnen niet zonder en het voedt ons geloof. Net als in Nederland zien de kerken hier uit naar een tijd waarin zij dat weer onbekommerd kunnen beleven.