De vraag wie meetelt als evangelical en hoeveel evangelicals er wereldwijd zijn, blijft wetenschappers, kerkleiders en missieonderzoekers bezighouden. Dat was het centrale thema van een webinar op 2 september van de World Evangelical Alliance, met twee toonaangevende stemmen in de wereldwijde religieuze demografie: Dr. Gina A. Zurlo, redacteur van de World Christian Database en docent aan de Harvard Divinity School, en Jason Mandryk, al jarenlang redacteur van Operation World.
Beide experts waren het erover eens dat er voor evangelicalisme, in tegenstelling tot het katholicisme, de orthodoxie of zelfs het pentecostalisme, geen universeel aanvaarde definitie bestaat. Dit maakt het tellen van aanhangers buitengewoon complex. Toch, benadrukten ze, zijn betrouwbare cijfers cruciaal om te begrijpen hoe het christendom wereldwijd verandert, vooral de verschuiving van het christendom naar het mondiale zuiden.
Operation World gebruikt een methode waarbij evangelicalisme wordt afgemeten aan vier geloofskenmerken: de centrale positie van de Bijbel, het kruis, bekering en activisme. Die benadering leidt tot een aantal van meer dan 700 miljoen evangelicals wereldwijd.
De World Christian Database gebruikt geen theologische definitie, maar gebruikt drie verschillende sociaalwetenschappelijke categorieën, waarbij de meest strikte definitie leidt tot een getal van 393 miljoen en de meest wijde tot een getal van 937 miljoen evangelicals, bijna een op de acht wereldbewoners.
Hoewel Operation World en de World Christian Database verschillende benaderingen hanteren, komen ze allebei tot dezelfde overkoepelende conclusie: het evangelisme is niet langer gecentreerd in het Westen. “De stereotypen die de krantenkoppen domineren – blank, westers, Engelstalig, politiek conservatief – weerspiegelen niet hoe evangelicalisme er wereldwijd uitziet,” zei Mandryk. “Evangelicals zijn Zoeloe, Chinees, Braziliaans, Filipijns. En die diversiteit is iets om te vieren.”
Zurlo’s cijfers onderstrepen hetzelfde punt. In haar breedste definitie woont 47% van de evangelicals in Afrika, 26% in Azië en slechts 11% in Noord-Amerika. Het land met de grootste evangelicale bevolking, zei ze, is niet langer de Verenigde Staten, maar China.
Voor beide wetenschappers vraagt de demografische transitie om nederigheid en aandacht. Westerse christenen, die al lang gewend zijn de contouren van de evangelische identiteit te definiëren, moeten nu erkennen dat de demografische meerderheid elders ligt.
“Het zijn niet de mensen die op mij lijken die de identiteitskenmerken van het evangelische geloof en de evangelische praktijk zouden moeten bepalen”, aldus Zurlo. “Het zijn Aziaten, Afrikanen, Latijns-Amerikanen en eilandbewoners die nu het demografische centrum van de beweging vormen.”