De Conferentie van Europese Kerken (CEC) en Globethics hebben recent een discussiedocument met de titel Every Part of Creation Matters gepubliceerd. In de inleiding schrijft Kees van Nieuwerth, de moderator van de CEC themagroep die nadenkt over economische en ecologische rechtvaardigheid en een duurzame oekomst het volgende:
De discussie over de huidige klimaatuitdagingen en een duurzame toekomst is een uiterst uitdagende opdracht. Goede rentmeesters zijn en zorg dragen voor Gods schepping maakt deel uit van de roeping van de kerken. De raad van bestuur van de Conferentie van Europese Kerken (CEC) heeft besloten een themagroep in te stellen om het werk over economische en ecologische rechtvaardigheid en een duurzame toekomst voort te zetten. Deze werkgroep werd verzocht zich te buigen over de scheppingstheologie, een kritische analyse te maken van het Europese duurzaamheidsbeleid en een document te ontwikkelen dat de dialoog tussen de lidstaten en met de Europese instellingen kan bevorderen.
Om haar discussies te helpen richten heeft de groep bijzondere aandacht geschonken aan de ontwikkelingen die in de Europese Unie plaatsvinden en die bekend staan als de European Green Deal (EGD). Hoewel we erkennen dat de kerken die lid zijn van de CEC afkomstig zijn uit heel Europa en ook uit lidstaten buiten de Europese Unie komen, is de EGD van internationaal belang en zal deze niet alleen landen in de EU treffen, maar ook daarbuiten en mogelijk in de hele wereld. Naast de discussie over de Green Deal heeft de themagroep nagedacht over het theologische kader en de theologische bronnen uit de protestantse, katholieke en orthodoxe tradities die ten grondslag liggen aan het werk van de kerken met betrekking tot de schepping.
In dit verband moeten we ons eraan herinneren dat Oecumene, Ecologie en Economie allemaal dezelfde wortel hebben: oikos, het huishouden. Zij houden zich alle bezig – zij het op verschillende manieren – met de zorg voor ons (gemeenschappelijk) huis. Bovendien delen ecologie en theologie het inzicht dat zij beide betrekking hebben op relaties: tussen God en mensen, tussen mensen onderling, tussen mensen en andere schepselen, tussen hemel en aarde.
In antwoord op de EGD dient dit document als een uitnodiging tot dialoog binnen en tussen de lidkerken en als een poging om vragen voor een verdere dialoog met de Europese instellingen aan te duiden. Deze discussienota over groen beleid is opgesteld als een gelegenheid om de gedachten van de themagroep te delen en verdere discussie te stimuleren.
Wij erkennen dat veel van de kwesties die wij aan de orde stellen een uitdaging vormen. Om de discussie te bevorderen stellen wij aan het eind van elk hoofdstuk enkele vragen voor de dialoog over deze belangrijke kwesties. Wij nodigen belangstellenden binnen de CEC-lidkerken en partners in andere delen van het maatschappelijk middenveld uit om de vragen te bekijken en hun gedachten en antwoorden met ons te delen om ons te helpen de dialoog over deze belangrijke kwesties voort te zetten.
[…]
De EGD is een complex en ambitieus programma dat inspeelt op verschillende realiteiten in 27 verschillende EU-lidstaten. Wij zijn ons er ook van bewust dat kerken in heel Europa in verschillende historische, sociale en culturele omstandigheden leven. Hun gevoeligheid, historische ervaring en bereidheid om uitdagingen in verband met ecologie, klimaatverandering en aantasting van de natuur in overweging te nemen, kunnen verschillen. De ambitie van dit document is niet om een definitief antwoord te geven – het is om een intensievere interkerkelijke discussie op gang te brengen.
Wanneer complexe vraagstukken en fundamentele vragen aan de orde worden gesteld, kunnen de gegeven antwoorden sterk verschillen – van deskundige tot deskundige en van persoon tot persoon. In de loop van ons werk als referentiegroep hebben wij vastgesteld dat dit zelfs binnen onze groep en tussen leden van de werkgroep het geval is. Toch zijn wij eensgezind in het aanbieden van dit document voor reflectie en discussie binnen onze kerken, in de overtuiging dat antwoorden op deze zaken dringend nodig zijn om de grote uitdagingen van de groene transitie aan te gaan.
Dit is een consultatiedocument. De Raad van Bestuur van de Conferentie van Europese Kerken heeft het document ontvangen en nodigt u nu uit te reageren als CEC-lidkerken, individuele kerkleden of andere geïnteresseerde personen of organisaties. Kijk naar de vragen in het rapport om ons uw gedachten en uw eigen ervaring met de geschetste uitdagingen te laten weten.
Wij verwelkomen uw inbreng om een beter perspectief van de kerken in Europa te ontwikkelen. Wij bevelen dit document aan voor verdere reflectie. Bijdragen aan deze discussie zijn welkom voor eind december 2022.
Het hele document is hier te lezen en te downloaden.
Kees van Nieuwerth, Every Part of Creation Matters. A Discussion Paper, Geneve: Globethics en Brussel: Conference of European Churches, 2022, 7-10.