Multiculturaliteit in de samenleving en in de kerk

Op de website van de Lausannebeweging is een interessant artikel gepubliceerd van Sheman Lau die vanuit de Canadese context schrijft over het verschil tussen een multiculturele samenleving of een staat die multiculturaliteit erkent als de basis voor beleid enerzijds en anderzijds de oproep vanuit de Bijbel voor de kerk in een multiculturele samenleving. Het roept interessante vragen op ook voor de Nederlandse context – waar migratie natuurlijk een andere historische context heeft – en de zending van de kerken in een steeds diverser wordende samenleving. 

Hieronder volgen een aantal paragrafen in vertaling. Het hele artikel – in het Engels – kan hier worden gelezen. 

Wat multiculturalisme betekent voor de Canadese kerk
Voor de Canadese kerk heeft het multiculturalisme het behoud mogelijk gemaakt van erfgoedgemeenten met een Engelse, Schotse, Duitse, Nederlandse of mennonitische etnische identiteit. Deze gemeenten hebben het Canadese protestantisme gevormd, en de diversiteit binnen het lichaam van Christus vergroot. Op elke willekeurige zondag zijn er nu erediensten in het Kantonees, Mandarijn, Spaans, Koreaans, Tagalog, Swahili en Urdu. Multiculturalisme wordt ook gezien als een kans om Openbaring 7:9 te weerspiegelen als een koninkrijksrealiteit in onze tijd. Met 400.000 immigranten die naar verwachting de komende drie jaar jaarlijks zullen aankomen op de kusten van Canada, is de multiculturele kerk aantrekkelijk als een weg om een pragmatische getuige te zijn van Gods hart voor de naties.

Over de doeltreffendheid en relevantie van de multiculturele kerk wordt echter al bijna twintig jaar gediscussieerd. Mark Naylor van het Centre for Intercultural Leadership Development stelt bijvoorbeeld: “Hoewel ik deze visie toejuich, de inspanning steun, en sympathiseer met de interculturele strijd die onvermijdelijk ontstaat, wil ik graag bezwaar maken tegen degenen die deze vorm van lokale kerk promoten als meer in overeenstemming met het nieuwtestamentische ideaal dan andere minder etnisch diverse kerken. Hij stelt dat het verdedigen van multiculturele gemeenten als de ‘ware’ kerk boven monoculturele gemeenten het perspectief bevordert van het lichaam van Christus als ofwel universeel ofwel lokaal in plaats van als zowel universeel als lokaal, wat een meer bijbelse multiculturele uitdrukking van het christelijk geloof mogelijk maakt.

[…]

De uitdaging voor Canadese kerken om koninkrijkseenheid te ervaren temidden van verscheidenheid ligt in de ontologische realiteit en het sociale beleid van het Canadese multiculturalisme, dat ironisch genoeg datgene is wat Canadese christenen in de eerste plaats motiveert om gastvrij te zijn en de vreemdeling en vreemdeling te verwelkomen. Door de epistemologie van het multiculturalisme te bestuderen, wordt duidelijk dat de waarden van het Canadese multiculturalisme – accomodatie, tolerantie en co-existentie – in strijd zijn met het bereiken van een door het koninkrijk geïnspireerde interculturele gemeenschap. De lezer wordt uitgenodigd na te denken over de volgende multiculturele waarden:

  • Accommodatie is functioneel ruimte maken of delen met de vreemdeling zonder een gevoel van erbij horen te creëren.
  • Tolerantie is de erkenning van de waarden, overtuigingen of praktijken van de ander zonder echte aanvaarding of begrip.
  • Co-existentie bevordert het idee van gelijkheid ten koste van echte gemeenschappelijkheid.

Ter verduidelijking, ik wil het multiculturele beleid van Canada niet in diskrediet brengen, maar ik beweer dat het tekortschiet in het ideaal van het koninkrijk dat God heeft voor zijn ecclesia, of “geroepenen” (Marcus 3:13). De discipelen van Jezus werden uit Jeruzalem geroepen om niet alleen getuigen te zijn van het goede nieuws, maar ook om het goede nieuws te zijn door etnische, sociale en religieuze barrières te overschrijden. In dezelfde geest zijn ook wij, als hedendaagse leerlingen van Jezus, uit ons etnocentrisme geroepen om zijn vertegenwoordigers en ambassadeurs te zijn, ten koste van onze homogene voorkeuren. Daarom stel ik de volgende alternatieven voor voor de multiculturele waarden van accomodatie, tolerantie en co-existentie – de koninkrijkspraktijken van betrokkenheid, empathie en gemeenschappelijkheid – die de basis vormen voor intercultureel discipelschap.

[…]

God’s Nieuwe Gemeenschap
De Canadese regering, ziekenhuizen, scholen en bedrijven hebben het Canadese mozaïek van etnische verscheidenheid reeds opgenomen door middel van het beleid van multiculturalisme. Maar in tegenstelling tot deze instellingen dient de multiculturele gemeenschap van Christus’ discipelen niet slechts als een illustratie van insluiting. Het is de vertegenwoordiging en het levende getuigenis van Gods volk dat te midden van verscheidenheid opzettelijk de eenheid van het koninkrijk in Jezus Christus beleeft, wat blijkt uit onze toewijding aan “één Heer, één geloof, één doop” (Efeziërs 4:5). Intercultureel discipelschap in de Canadese multiculturele context wordt dus bereikt wanneer we de verschuiving maken van inschikkelijkheid naar betrokkenheid, van tolerantie naar empathie, en van co-existentie naar gemeenschappelijkheid. Als Gods nieuwe mensheid worden we uit ons etnocentrisme geroepen als getuigen van de kracht van God om gebroken relaties met Hem en met elkaar te verlossen en te herstellen in een multi-etnische en multireligieuze werkelijkheid.

Foto van Miles Peacock op Unsplash