500 jaar Reformatie – Het is niet alles goud wat er blinkt
Het kan niemand ontgaan zijn: dit is het jaar van Luther, met in zijn kielzog Calvijn, Zwingli en al die andere bekende reformatoren. De hoeveelheid tentoonstellingen, speciale reizen en evenementen laten zien dat er een grote behoefte is om 500 jaar protestantisme te herdenken. Maar wat valt er precies te vieren?
Natuurlijk dat de Bijbel beschikbaar werd voor jan en alleman, zelfs allevrouw. Veel bijbelvertaalwerk, waaraan TussenRuimte met regelmaat aandacht schenkt, is geworteld in de revolutie van de zestiende eeuw en heeft daarna een enorme vlucht genomen, met naast linguïstische vaardigheden hermeneutiek als belangrijke medespeler.
Ook begon de machtspositie van Rome, dat via koningen en keizers alle touwtjes in Europa stevig in handen leek te hebben, te wankelen. De slachtofferrol die de vervolgde protestanten vervolgens wordt toegedicht, is vaak wel maar zeker niet altijd terecht. Ook al schijnt de Reformatie op te komen voor de ‘gewone’ man en vrouw – vaak zo ook belicht in diverse geromantiseerde verslagen, boeken documentaires – er is ook een keerzijde. Europa wordt regelmatig tot een slagveld en neemt daarbij de koloniën mee. Slavenhandel gedijt.
We mogen hierbij zeker niet alleen met het vingertje naar de Reformatie wijzen; macht is altijd een teer punt in Europa geweest. Maar het ‘ont-dekken’ van de schatten in dat mystieke Woord van God heeft niet bepaald geleid tot de zachtmoedigheid en vriendelijkheid die we wellicht zouden verwachten. Velen blijken moeite te hebben met Luthers nadruk op genade!
Wanneer we in ons oecumenische magazine een blik werpen op de Reformatie in relatie tot zending, komen er bijzondere verhalen voorbij, zoals combinaties van bekende reformatoren met exotische oorden, mildheid vanuit rooms-katholieke hoek ten opzichte van de zendingsdrang van gepassioneerde afstammelingen van de protestanten, en een kijkje in de keuken van Luthers eigen gedachten over zending.
Al met al een nummer dat de blik op de Reformatie verrijkt.
— Foka van de Beek en Laura Dijkhuizen, themaredacteuren