Op een zonnige lentemiddag dit jaar kwam in Utrecht een groep mensen bijeen om te luisteren, na te denken en ervaringen te delen met betrekking tot Integral Mission. De middag was georganiseerd door Micha Nederland en de hoofdspreker was de internationale directeur van Micah Global, Sheryl Haw. Na afloop sprak TussenRuimte haar over Integral Mission, de missie van Micah en over haar persoonlijke drijfveren.
Wat is, in jouw woorden, Integral Mission?
‘Kort gezegd: alles wat wij doen en zeggen wordt gevoed door ons zijn in Christus en ons optrekken met Hem. Uit onze relatie met Christus komen onze woorden en daden voort. Hierdoor werkt de Heilige Geest en brengt tekenen van transformatie.
Op mijn tiende werd ik christen en ik sloot me aan bij een evangelische kerk die de nadruk legde op evangelisatie. Als tiener en jongvolwassene was ik erg betrokken bij evangelisatie: outreach op straat, toneelstukken opvoeren bij bushaltes, op straathoeken, in ziekenhuizen. Want de wereld zou beter zijn als iedereen Jezus zou kennen …
Ik groeide op tijdens de burgeroorlog in Zimbabwe en was getuige van de impact van geweld, onrechtvaardigheid, dood en vernieling. Ik vroeg me af: ‘Is het evangelie werkelijk goed nieuws? Wat zegt het over oorlog, armoede en onrecht?’ Het deed me verder doorvragen naar Gods bedoeling en missie. En dat riep weer grote levensvragen op als: ‘Wie ben ik, waartoe ben ik en wat moet ik doen – of wat zouden we moeten doen?’ Ik ging naar een bijbelschool om die vragen verder te onderzoeken.
Daarna raakte ik betrokken bij humanitaire hulpacties, waar het accent ligt op goede daden doen voor mensen in noodsituaties, sociale actie dus. Het was slechts mondjesmaat mogelijk om het evangelie te delen, de missie was hulverlening.
‘Is dit onze missie of is het de missie van God?’
Dit riep weer andere vragen op: ‘Is dit onze missie of is het de missie van God?’ Misschien wel allebei, maar waar ligt de nadruk? Toen we christen werden, kwam Christus ons leven binnen en Hij gaat elke dag met ons mee, zeggen we. Maar kunnen we ook zeggen dat we toen we christen werden, zijn leven binnengingen en dat we nu ‘in Christus’ zijn, en dus zijn pad gaan? Beide statements zijn waar, maar ons perspectief en het accent dat we leggen bepalen hoe we ons geloof leven.’
Micah Global heeft leden in 46 landen die helpen om het werk op elke plek contextualiseren. De landen zijn in regio’s verdeeld en elke drie jaar wordt een wereldwijde ontmoeting georganiseerd waarin de wereldwijde problemen aangekaart worden. De laatste was in september 2018 en de sessies zijn te beluisteren via www.micahgc2018.org.
Wat onderscheidt Micah Global van andere organisaties die strijden tegen sociale en ecologische onrechtvaardigheid?
‘Micah Global is een beweging van christelijke organisaties, die zich inzet om het leven van een gemeenschap in volheid, vrij van armoede, onrecht en conflict te bewerkstelligen. Om antwoord te geven op onze wereld zoals God van ons verlangt, moeten we ons geloof leven in woord en daad.
Het is een internationale en multiculturele gemeenschap – 800 leden uit 96 landen – die vele talen en kerkgemeenschappen overbrugt in de overtuiging recht te doen, genade lief te hebben en nederig met God te gaan, zoals in Micha 6,8 staat. We hopen dat ons verlangen om te gehoorzamen aan Gods missie een van onze onderscheidende eigenschappen is. Het gaat niet alleen om goede werken doen; het gaat om aanwezig zijn bij mensen, hun leven delen, meeleven in hun strijd, het goede nieuws delen in woord en daad, met liefde en integriteit.
Een voorbeeld. Toen ik voor Medair in Zuid-Soedan werkte, kwam er eens midden in de nacht een vrouw bij ons met een problematische bevalling. Ik werkte die nacht met een niet-christelijke dokter. Helaas was bij aankomst de baby al dood en we moesten de baby weghalen om de moeder te redden. De dokter was er kapot van, we huilden allebei met de moeder mee. In haar rouw hield de dokter mij de baby voor en vroeg: ‘Toon me die God van liefde van jou! Waar is Hij nu?’ Ik antwoordde: ‘Ik zal je mijn God van liefde laten zien. Hij is hier, nu, huilend met deze moeder, zorgend voor haar door jouw en mijn handelen, ons allemaal troostend. Hij hing aan het kruis, waaraan Hij stierf om onze pijn en zonden weg te dragen. Maar dat is niet het einde van het verhaal: Hij komt terug om alle dingen nieuw te maken.’
Ons geloof leven betekent niet dat we niet te maken krijgen met pijnlijke worstelingen en vragen. Maar het kennen van Gods grotere verhaal en onze rol daarin helpt ons te reageren met liefde en genade. Gods verhaal is er een van voortdurende en niet aflatende liefde die bevrijdt, verlost, verzoent en hernieuwt. Dat zien we van Genesis tot aan Openbaring.
‘Een kijk op de wereld die doordrenkt is van de Bijbel’
We hebben een kijk op de wereld nodig die doordrenkt is van de Bijbel en gecentreerd is in Christus om antwoord te geven op de noden in de wereld. Wat voor missie verlangt God voor zijn kerk, en wat voor kerk verlangt God voor zijn missie? We moeten ervoor waken niet de gemakkelijke verzen uit de Bijbel te kiezen die overeenkomen met onze belangen. We moeten aan de slag met het hele verhaal van Gods missie.’
Wat betekent dat concreet?
De hele Bijbel vertelt het verhaal van God missie. Wij zijn daar een integraal onderdeel van. God schiep de wereld, dat houdt in dat alles Gods eigendom is. Als alles Gods eigendom is en als we erkennen dat Jezus Christus Heer over iedereen en alles is, hoe kunnen we dan vragen wat seculier is? De straat die we door gingen op weg naar deze ontmoeting, behoort aan God. De bomen, de zeeën, de tuinen – wij dragen daar zorg voor, het is van God. Daarom is het zo schokkend om mensen Gods schepping te zien uitbuiten.
Een voorbeeld. In Zimbabwe wil iedereen dat de president op bezoek komt, omdat dan alles opgeruimd wordt, de rode loper uitgerold en de wegen gerepareerd worden. Als we dat doen voor de president van een land, waarom doen we dat dan niet voor God, de Koning der koningen?
Ons doel is om alles dat gebroken is te helpen repareren en vernieuwen zodat het God opnieuw kan verheerlijken. We zijn rentmeesters, gezanten en dienaren van de koning. Zorg dragen voor de meest basale dingen in de samenleving is God eren. Dus, het verlies aan biodiversiteit doet God pijn.
Als we dit alles doordenken moeten we oppassen niet onszelf in de rol van redder te plaatsen: alleen Jezus is de redder. Hij heeft ons geroepen om als zijn lichaam verantwoordelijk te zijn voor zijn wereld. Hij is de focus, niet wij. Dit kan overweldigend voelen, maar de wonderbaarlijke realiteit is dat God al aan het werk was voordat wij er waren. Hij werkt met ons, en zal doorgaan nadat wij er niet meer zijn. Dat is bemoedigend. Wij dienen het nieuwe koninkrijk dat Christus gebracht heeft te weerspiegelen, uiting te zijn van de nieuwe mensheid en de nieuwe schepping. Kolossenzen 3,17 zegt dat wanneer we dat doen, in woord of in daad, we dat doen in de naam van Jezus. Kolossenzen 3,23 zegt dat wat we ook doen, in woord of in daad, we dit doen als de dienaren van Jezus. Dat is revolutionair! Wat zou de wereld wel niet zien als de kerk daadwerkelijk zo zou leven?!’
Wat is dan de uitdaging van ons handelen?
‘Integral Mission daagt ons uit om te kijken naar de dichotomie tussen geloven en leven. Het grootste obstakel voor het evangelie vandaag zijn mensen die zichzelf christen noemen, maar niet zodanig leven in hun gemeenschap.
Integral Mission is met name bekend om het benoemen van de dichotomie tussen woord en daad, maar in mijn ervaring zijn er een aantal andere die impact hebben en bijdragen aan een gedesintegreerde missie, bijvoorbeeld het onderscheid tussen geloof en gehoorzaamheid, spiritueel en materieel, individu en gemeenschap, leiders en leken, verkondiging en uitleven.
We hebben lang gediscussieerd over wat het belangrijkst is: verkondiging of het uitleven van het evangelie. Dat is de verkeerde vraag. Als de rechtervleugel van een vliegtuig verkondiging is en de linker het uitleven, dan is de vraag hoog in de lucht toch ook niet welke vleugel belangrijker is? Een betere vraag is dan: Waar gaan we heen?
‘Geen project, niet domweg sociale actie’
Integral Mission is geen project, niet domweg sociale actie. Het is een manier van leven, een aanpak, een lifestyle op weg naar Gods missie van shalom. God roept ons op tot een missie van verzoening: mensen met God verzoenen, mensen met mensen, en mensen met de schepping.
Dit heeft gevolgen voor elk deel van ons leven. We moeten ophouden onze planeet te verwoesten, we moeten acties die haar kapotmaken (zoals plastic, fossiele brandstoffen en ontbossing) verminderen. We moeten mensen van vrede zijn. Het evangelie is het enige antwoord dat alle conflicten zal beëindigen, dat naties bijeen doet komen en gebrokenheid zal helen. En we moeten het goede nieuws van wat Christus voor ons heeft gedaan delen, zodat mensen Hem kunnen volgen.
Onze God is een God van rechvaardigheid, en dus moeten wij mensen van rechtvaardigheid zijn. Dat zet aan het denken: wat is rechtvaardigheid? Ik houd ervan om rechtvaardigheid te omschrijven als ‘zoals de dingen zouden moeten zijn’. Als we rechtvaardigheid zoeken, moeten we juist handelen en doen wat recht is.
Sommigen vinden rechtvaardigheid beangstigend en zien het liever niet als deel van God. Maar het is een integraal en fantastisch deel van het evangelie. Werelwijd hongeren mensen naar gerechtigheid, maar zelfs het beste rechtssysteem kan nooit helemaal recht doen en onrecht compenseren. Als iemands familielid vermoord is, kan de moordenaar tot gevangenisstraf veroordeeld worden. Maar de geliefde is nog steeds dood.
De Bijbel zegt dat Jezus zal oordelen en gerechtigheid zal brengen. En de ongelooflijke waarheid is dat wanneer Jezus oordeelt Hij hernieuwt, heelt, verzoent en bevrijdt. Dat is goed nieuws.’
Hoe is dat terug te zien bij Micah Global?
‘Micah probeert drie dringende vragen te beantwoorden. Ten eerste: hoe kunnen we adequaat reageren op van armoede, onrecht en conflict op zodanige wijze dat Gods shalom zichtbaar wordt in woord, daad en teken? Ten tweede: Hoe kunnen we samen theologisch en praktisch onderscheiden om met profetische autoriteit te spreken en te handelen om onze naties tot leerlingen te maken en onze leiders ter verantwoording te roepen met betrekking tot hun verantwoordelijkhden voor de bloei van mensen en de hele schepping. En ten derde: hoe kunnen we nederig samen optrekken, elkaar dienen terwijl we trachten de plaatselijke kerk tot bewerker van verandering in elke gemeenschap te maken?
We doen dit samen door gesprekken en consultaties te organiseren rondom thema’s die van belang en zorg zijn en samen te bekijken hoe we effectiever kunnen reageren vanuit het perspectief van integral mission.
‘Opwindend om te zien hoe God zijn kerk wakker schudt’
In Micha 6,8 staat: ‘Er is jou, mens, gezegd wat goed is, je weet wat de Heer van je wil: niets anders dan recht te doen, trouw te betrachten en nederig je weg te gaan met God’ (NBV). Dat is de basis van onze inspiratie. Het is zo opwindend om te zien hoe God overal ter wereld zijn kerk wakker schudt om hun verantwoordelijkheid om licht en zout te zijn op zich te nemen. Micah wil hierin een katalisator zijn en ruimte creëren voor training, voor delen en voor het leggen van samenwerkingsverbanden. Zo kunnen we met rechtvaardigheid, mededogen en nederigheid reageren.’
Meer informatie over Micha Nederland, onder andere over Micha Zondag op 20 oktober, op www.michanederland.nl. Meer weten over Micah Global? Surf naar www.micahnetwork.org.
— Nienke Pruiksma is theoloog en stafmedewerker bij de Nederlandse Zendingsraad. Eerder was zij voor Kerk in Actie uitgezonden naar Brazilië.