Sinds de invasie van het Russische leger in Oekraïne zijn er vanuit kerken, kerkelijke en zendingsorganisaties in Nederland initiatieven ontstaan om de Oekraïense bevolking en kerken bij te staan. De steun komt onder andere in oproepen aan leiders om vrede vanuit internationale kerkelijke organisaties, gebedsintenties, grote fondsenwerfacties tot lokale initiatieven om noodhulp te sturen aan een partnergemeente.
In het overzicht hieronder geven we in het eerste deel een impressie van het werk van de participanten in de Nederlandse Zendingsraad en het bredere netwerk van kerken en zending in Nederland. In het tweede deel van de post zal het werk dat door internationale koepelorganisaties wordt gedaan worden uitgelicht. Dit overzicht zal over de komende weken aangevuld en geredigeerd worden zodat het actueel blijft.
Als het werk van uw organisatie nog niet vermeld staat, stuurt u dan een mailtje naar info@zendingsraad.nl? Dan voegen we uw initiatief toe.
Bidden met de participanten van de Nederlandse Zendingsraad en hun partners in Oekraïne:
Op de site van De Verre Naasten is onderstaande video van Ds. Sergei Nakul uit Kiev te zien, die hij op 24 februari, de dag van de Russische inval, zond. Ds. Nakul roept op tot gebed voor de kerken, hun leden, iedereen die in de kerk werkt om hen te ondersteunen en hoop te geven in deze moeilijke tijd.
Kerk in Actie publiceerde op haar site een gebed van Ds. Tirtsa Liefting (predikant in Groningen) dat in plaatselijke kerken in het land gebeden kan worden voor mensen die moesten vluchten.
Elke woensdagavond in maart organiseert de European Baptist Union een gebedsmoment om 19.00. U leest er hier meer over en u kunt zich inschrijven om online mee te bidden.
SKIN roept haar achterban en netwerk op tot gebed voor Oekraïne en geeft de volgende gebedspunten:
- We bidden voor alle inwoners van Oekraïne die slachtoffer zijn van oorlog en geweld, voor hun familieleden dichtbij en ver weg, en voor families die uiteengescheurd worden.
- We bidden dat verdere strijd mag worden afgewend en voor vrede in Oekraïne.
- We bidden ook voor de onschuldige (christelijke) inwoners van Rusland die absoluut tegen deze oorlog zijn.
- We bidden voor alle betrokken leiders en voor allen die werken aan het zoeken naar een vreedzame oplossing. We bidden dat God het hart van Poetin die hard is geworden weer verzacht, van vlees maakt en hij overgaat van oorlogsvoering naar dialoog.
- We bidden voor goede opvang voor allen die vluchten.
- We spreken ook onze zorgen uit over signalen dat Oekraïense vluchtelingen van kleur veilige doorgang en opvang worden geweigerd. Heer, wij zijn allen geschapen naar Uw gelijkenis.
- Niemand weet wat Gods plan is met dit gehele situatie. Daarom bidden we dat boven alles, de perfecte wil van God mag geschieden voor Oekraïne, Rusland en de gehele wereld. We stellen bovenal onze hoop en vertrouwen op God, die ons oproept vrede te brengen en recht te doen.
Tearfund geeft op haar website vijf onderwerpen die mensen kunnen helpen om te bidden voor de slachtoffers van het geweld, voor de mensen in leidinggevende posities, voor de kerk, voor de wereld en voor vrede.
Projecten en blogs
Oekraïnezending is een project van de Gereformeerde Kerken (vrijgemaakt) en werkt samen met Verre Naasten. Zij houden via hun partnergemeenten en zendingsprojecten op hun website bij wat er gebeurt en ondersteunen in gebed en via materiële hulp de mensen die op de vlucht zijn geslagen voor het oorlogsgeweld.
Op de website van de Doopsgezinden kunt een blog van voorganger Waldemar Epp lezen. Hij kijkt hierin naar de geschiedenis van zijn gezin en hoe migratie – van Oekraïne, naar de Sovjetunie, naar Duitsland en naar Nederland – de identiteit van de verschillende generaties tekende, maar ook hoe de verbinding met het land van zijn ouders deze dagen tekent.
Op de site van de GZB kunt een blog volgen van zendingswerkers Leendert en Nelleke Wolters die in Praag meewerken aan de opvang van Oekraïense vluchtelingen.
De Unie-ABC van Baptisten en CAMA-gemeenten ontving een brief van de rector van het Baptistisch Seminarie in Odessa, Oleksander Geychenko. Deze is hier te lezen. Op de site is ook te lezen hoe kerken in Oekraïne en in de buurlanden hulp verlenen aan vluchtelingen en interne ontheemden.
Op de site van de Protestantse Kerk is materiaal te vinden om in de gemeente te gebruiken, in de kerkdienst, in de opvang van vluchtelingen, en in het werk met kinderen en jongeren. Daarnaast heeft de kerk bij monde van de Scriba René de Reuver de inval veroordeelt en stelt zich achter het werk dat gedaan wordt door de Raad van Kerken in Nederland en de Wereldraad van Kerken. U kunt de verklaring hier lezen.
Op de website van Kerk en Actie kunt u lezen hoe partners in de buurlanden werken aan de opvang van vluchtelingen. Hieronder kunt een bericht en een gebed zien van partner LEF.
De Oud-Katholieke Kerk werkt samen met haar partnerkerk in Polen aan de opvang van vluchtelingen. Aartsbisschop Bernd Wallet schreef een brief aan de Patriarch van Moskou, Kirill. Die is hier te lezen.
Op de site van Wycliffe Bijbelvertalers Nederland is te lezen hoe het werk in Oekraïne, in partnerschap met bijbelvertalers in Rusland en Wit-Rusland doorgaat, ondanks de oorlog. Tevens wordt materiaal dat in andere oorlogssituaties is ontstaan rondom traumaverwerking vertaalt en beschikbaar gemaakt.
Op de site van de Protestantse Theologische Universiteit is een pagina ingericht waarin onder andere bericht wordt over hoe het in Lviv is, door collega’s van het Ukranian Catholic University. Tevens wordt er reflectie geboden op de situatie en suggesties gedaan over wat te doen om te helpen.
In de opvang van vluchtelingen in Nederland wordt er ook een beroep gedaan op de Nederlandse bevolking om ruimte in hun huis open te stellen voor (tijdelijke) opvang. Stichting Gave schreef een artikel met adviezen voor mensen die opvang willen verlenen. Dit is hier te lezen. Stichting Gave en Stichting Geloofsinburgering zijn daarnaast in samenwerking bezig een team van pastores op te zetten die pastorale zorg kan verlenen. Als u daaraan wilt deelnemen kunt u contact opnemen met Esther van Schie.
Het Christelijk Platform Oost-Europa van Prisma schreef een brief aan haar deelnemers en achterban met adviezen over de do’s en don’ts bij het organiseren van noodhulp. De brief is hier te lezen.
Op de website van Raad van Kerken in Nederland is het nieuws uit de (oecumenische) kerkelijke wereld wat betreft de oorlog in Oekraïne te volgen. U kunt de posts hier volgen. Op de site is ook de oproep aan kerken om vredestichters te zijn te lezen.
Op de site van Operatie Mobilisatie is te lezen wat hun teams doen in Oekraïne en in de buurlanden. Daar kan je je ook abonneren op de nieuwsbrief die mensen op de hoogte houdt van het werk. In de nieuwsbrief van 17 maart staat geschreven: “In Oekraïne zijn onze collega’s nog steeds hard aan het werk om hulpverlening te coördineren en zeer getraumatiseerde mensen op te vangen. OM-teamleider uit Rivne (west-Oekraïne) is door de burgemeester aangewezen om alle hulpverlening in deze stad te overzien, samen dienen zij 25.000 landgenoten.”
Donaties en noodhulp
Lokale parochies van de Oud-Katholieke Kerk in Nederland bidden en werken aan hulp voor vluchtelingen. Hier is meer te lezen:
Het Christelijk Noodhulpcluster verenigt verschillende christelijke organisaties (Dorcas, EO Metterdaad, Red een Kind, Tearfund, Woord en Daad en ZOA) en verschaft noodhulp in de regio namens hen. U kunt hier lezen hoe zij te werk gaan en doneren.
Via de diaconie en zending van de Christelijke Gereformeerde Kerken wordt geld ingezameld om de projecten die vanuit de CGK ondersteunt worden een extra steuntje in de rug te geven nu ze te maken krijgen met de opvang van vluchtelingen. Een flyer en presentatie kunnen op de site worden gedownload.
Kerk in Actie is onderdeel van de samenwerkende hulporganisaties die onder de naam Giro555 in actie zijn gekomen met een nationale fondsenwervingsactie voor Oekraïne. Zij werken met partners in de regio om medische, financiële en psychische hulp te verlenen. .
Doopsgezinden bieden via netwerken van gemeenten en hulporganisaties hulp.
Teams van Operatie Mobilisatie zijn in Oekraïne en in de grensgebieden aanwezig om noodhulp te verlenen. U kunt er hier meer over lezen en hun werk ondersteunen.
Via partnerkerken in Oekraïne ondersteunt de Unie-ABC de zorg voor mensen die op de vlucht zijn geslagen voor het oorlogsgeweld. U kunt er hier meer over lezen en deze noodhulp ondersteunen.
De Stichting voor Zending en Diaconaat van de Vrije Evangelische Gemeenten ondersteunt partners in West-Oekraïne, Tsjechië en Hongarije met de opvang van vluchtelingen. Er zijn al veel hulpgoederen verzonden. U kunt er hier meer over lezen.
iTeams werkt samen met partners in de regio aan noodhulp voor de grote groepen vluchtelingen, zowel in Oekraïne zelf als in de ondersteuning van traumaverwerking voor vluchtelingen in de EU. U kunt er hier meer over lezen en hun werk ondersteunen.
MissieNL heeft op haar website een overzicht van de organisaties in haar netwerk die noodhulp bieden. Dit overzicht kunt u hier bekijken.
Uit de internationale wereld van kerk en zending
Naast al het werk dat vanuit Nederland wordt ondersteund zijn er ook vanuit de internationale kerkelijke en zendingsbewegingen veel initiatieven waar we aandacht aan zouden willen besteden en die voor kerken en organisaties hier in Nederland van waarde zouden kunnen zijn. We kunnen hier niet uitputtend zijn, dus geven een kort overzicht van twee grote wereldwijde organisaties (de Wereldraad van Kerken en de World Evangelical Alliance) en hun Europese partners (de Conference of European Churches en de European Evangelical Alliance). Daarnaast vind u verwijzingen naar een aantal artikelen die licht werpen op hoe ook religie een rol speelt in het conflict en de impact die de oorlog heeft in de Orthodoxe wereld.
Op de site van de Wereldraad van Kerken kunt u het nieuws volgen vanuit de kerkelijke wereld in de Oekraïne en buurlanden. Bijzonder is dat daar ook vanuit de Oekraïense Orthodoxe Kerk (Moskou Patriarchaat) wordt bericht over het humanitaire werk dat zij doen vanuit plaatselijke kerken en kloosters met betrekking tot de opvang van vluchtelingen.
Daarnaast is ook de briefwisseling tussen de interim Algemeen Secretaris van de Wereldraad van Kerken Ioan Sauca en Patriarch Kirill op de site te lezen.
Via ActAlliance verschaffen de lidkerken van de Wereldraad van Kerken noodhulp aan vluchtelingen, zowel in Oekraïne als in de buurlanden. Hier en hier kunt u bijvoorbeeld lezen hoe er in en vanuit Hongarije actie wordt ondernomen door Hungarian Interchurch Aid en de fundraising campagne die is opgezet door Act.
De Conference of European Churches heeft aan het begin van de oorlog duidelijk haar veroordeling van het geweld uitgesproken en heeft contact opgenomen met Patriarch Kyrill om een einde te maken aan het geweld. Daarnaast hebben zij een lijst gemaakt die inzicht geeft in de reacties vanuit de kerkelijke Europese wereld in de aanloop naar de invasie en na het begin van de oorlog. Deze is hier te vinden.
Samen met de Raad van Europese Bisschoppenconferenties heeft CEC een stevig verwoorde oproep opgesteld die alle leiders wereldwijd aanspoort alles wat binnen hun macht ligt te doen om de oorlog in Oekraïne te beëindigen. Deze is hier te lezen.
Op de website is een video te bekijken van het online gebed van 2 maart dat CEC, samen met de Lutheran World Federation, de World Communion of Reformed Churches, de World Methodist Council en de Mennonite World Conference hebben georganiseerd. In de video komen voorgangers van verschillende denominaties aan het woord en vertellen hoe de situatie toen was in de steden en gebieden waar ze trachten aanwezig te zijn en hulp te verlenen daar waar dat nodig is.
Op de site van de World Evangelical Alliance zijn een aantal bijzondere acties van Russische pastores uit hun netwerk te lezen:
Het hoofd van de Russian Evangelical Alliance heeft een brief geschreven waarin hij oproept tot een einde van de invasie en tot verzoening en verhaalt welke acties hij heeft ondernomen om een oorlog te voorkomen. Hier volgt een aantal alinea’s:
In my capacity as General Secretary of the Russian Evangelical Alliance, I wrote an open letter to President Vladimir Putin the day before the invasion, in which I supported the request of the religious leaders of Ukraine for a peaceful solution to all conflict.
We initiated fasting and prayer for peace and harmony between Russia and Ukraine.
Our Alliance took part in public prayer alongside Russian, Ukrainian, and European leaders for the reconciliation of all parties.
The Russian Evangelical Alliance provided humanitarian assistance to more than 500 refugees from Ukraine stationed in southern Russia.
We initiated a roundtable and subsequent international conference on the topic of military and political conflicts.
Today, as a citizen and as General Secretary of the Russian Evangelical Alliance, I apologize to all those who have suffered, lost loved ones and relatives, or lost their place of residence as a result of this military conflict. My prayer is that you will find strength from the Lord to extend your hand of solidarity and forgiveness, so we can live as the people of God to our world.
May our heavenly Father help us all.
With deep respect, your brother in the Lord,
Vitaly Vlasenko
De hele brief is hier te lezen.
Daarnaast hebben ook Russische voorgangers uit het netwerk van de Evangelische Alliantie een brief geschreven aan hun landgenoten waarin ze hen oproepen tot inzicht in de situatie, inkeer en bekering:
Today is the moment when each of us must call things by their proper names. While we still have a chance to escape punishment from above and prevent the collapse of our country. We need to repent for what we have done, first to God, and then to the people of Ukraine. We need to reject lies and hatred. We call on the authorities of our country to stop this senseless bloodshed!
Vanuit de World Evangelical Alliance worden kerken in Oekraïne ondersteund om hulp te bieden aan de vele mensen die op de vlucht geslagen zijn. U kunt er hier meer over lezen.
Als u hier klikt, dan kunt u al het laatste nieuws uit het netwerk van de kerken van de EA lezen met betrekking tot het werk dat kerken doen en de oorlog in Oekraïne.
De European Evangelical Alliance heeft op haar website een overzicht gecreëerd waarin een overzicht wordt geboden van alle acties die in hun netwerk en onder hun achterban zijn ontstaan rondom de oorlog in Oekraïne. Hier kunt u ideeën voor gebedsintenties, humanitaire hulp, vrijwilligerswerk, theologische overwegingen en updates vinden.
De volgende twee artikelen zijn voor geïnteresseerden in de kerkpolitieke dimensies van het conflict tussen Rusland en Oekraïne (en de bredere Orthodoxe wereld) aanbevelenswaardig om te lezen:
Alfons Brüning en Heleen Zorgdrager, “Kyiv of Kiev: de vrijheid waarvoor Oekraïners eigenlijk strijden. Over de inzet voor gezamenlijke Europese waarden,” op NieuwWij
De verklaring over de leer van “Russische wereld” (Ruskii Mir) die onder andere in Nederlandse vertaling te lezen is op de site van Public Orthodoxy zetten orthodoxe academici uiteen waarom deze leer theologisch en historisch veroordeeld dient te worden. Op de site zijn veel verdiepende reflecties vanuit de Orthodoxe wereld in het Engels te lezen.