‘Als er gastvrijheid is tussen mensen, volken, groepen, gemeenschappen, kerken, religies, kunnen we ruimte maken om onze zegeningen met elkaar uit te wisselen. Daarmee creëren we een gezonde gemeenschap waarin God ons echt kan leiden en zegenen.’ Deze uitspraak is typerend voor de geloofshouding van Mor Polycarpus Augin Aydin, aartsbisschop van de Syrisch-Orthodoxe Kerk in Nederland.
Pelgrims in Nederland
Aartsbisschop Mor Polycarpus is de religieuze leider van de Syrisch-Orthodoxe Kerk in Nederland. De Syrisch-orthodoxe gemeenschap in Nederland telt ongeveer twintigduizend leden. Zij wonen voornamelijk in de regio’s Twente en Amsterdam. Het grootste deel van de gemeenschap bestaat uit vluchtelingen afkomstig uit (het zuidoosten van) Turkije, Israël, Libanon, Syrië en Irak. Met name oorlog en verdrukking, maar ook economische instabiliteit zijn voor hen redenen geweest om te emigreren. Deze migratie wordt door Mor Polycarpus in christelijk perspectief gezet.
‘Wanneer er vervolging, oorlog of armoede is, zoeken mensen een andere plaats om te wonen. Dat is niet vreemd. Bovendien denk ik dat christenen de hele wereld als hun thuisland mogen zien, omdat we pelgrims zijn in deze wereld. Tegelijkertijd is de wereld ook een vreemd land, omdat we in Christus burgers zijn van de Hemel. Op aarde zijn we slechts pelgrims onderweg naar ons ware thuisland bij God.’
De Syrisch-orthodoxe christenen zijn erg goed geïntegreerd in Nederland. Bijna alle leden hebben inmiddels de Nederlandse nationaliteit verkregen en beschouwen het Koninkrijk der Nederlanden als hun nieuwe thuisland. Een sprekend voorbeeld hiervan is het portret van koningin Beatrix dat een prominente plaats inneemt aan een van de muren van het klooster in Glane. Mor Polycarpus is blij met Nederland als nieuw thuisland voor zijn gemeenschap.
‘Nederland is voor Syrisch-orthodoxe christenen een goed land om in te leven, omdat we de vrijheid hebben om in vrede en harmonie te leven in ons geloof. Het is een mooi land: open en gastvrij, liberaal in vele opzichten en over het algemeen tolerant. Ook namens de Syrisch-orthodoxe gemeenschap mag ik zeggen dat men erg dankbaar is dat Nederland zijn hart heeft geopend en hen heeft verwelkomd. Zij zijn blij om deel uit te maken van de Nederlandse maatschappij.’
De Syrisch-orthodoxe christenen hebben in West-Europese landen vrijheid verkregen. Zij zijn in staat om hun geloof te praktiseren en kunnen hun eigen taal spreken, ze mogen scholen en theologische instellingen vestigen en zelfs kerken bouwen. Iets wat bijvoorbeeld in Tur ‘Abdin, het hart van de Syrisch-orthodoxe cultuur in Zuidoost-Turkije, niet mogelijk was omdat Syrisch-orthodoxe christenen in Turkije geen officiële minderheidsstatus hebben.
Een uitdaging voor de gemeenschap in Nederland ligt volgens Mor Polycarpus in het behoud van de eigen taal, Turoyo. Sinds een aantal jaar is het in Nederland namelijk niet meer toegestaan om kinderen op basisscholen onderwijs te geven in hun niet-Nederlandse moedertaal. Dit hiaat wordt deels gecompenseerd door middel van cursussen die in het St. Ephrem de Syriër-klooster in Glane worden aangeboden. Volgens Mor Polycarpus is het voor iedereen belangrijk dat kinderen hun moedertaal leren.
‘De moedertaal is iets natuurlijks waarmee men zich identificeert en waarmee men zijn diepste emoties kan uiten. Wie zijn moedertaal goed kent, staat gezonder en harmonieuzer in zijn omgeving. Op die manier kan het onderwijs ook bijdragen aan het welzijn van de Nederlandse maatschappij.’
Levensloop van Mor Polycarpus
Op 41-jarige leeftijd is Mor Polycarpus Augin Aydin al ruim vijf jaar aartsbisschop van de Syrisch-Orthodoxe Kerk in Nederland. Edip Aydin werd in 1971 geboren in Gündükşükrü, een plaatsje in het zuidoosten van Turkije.
Migratie is onderdeel van zijn leven geworden. Na zijn middelbare school verliet hij zijn geboorteland Turkije om te gaan wonen en studeren in Engeland, waar hij een bachelor Theologie haalde aan het Heythorp College van de Universiteit van Londen en een master in Syrische studies aan het Oriental Institute van de Universiteit van Oxford. Daarna ging hij naar de Verenigde Staten van Amerika voor een masteropleiding in de Godgeleerdheid aan het St. Vladimir’s Orthodox Theological Seminary in Chestwood, New York. Mor Polycarpus studeerde ook nog enkele maanden in Zwitserland en in Oostenrijk. In 2011 promoveerde hij aan het Princeton Theological Seminary bij professor Kathleen McVey.
Na zijn middelbareschooltijd werd Edip Aydin gewijd tot subdiaken van de kerk. Op 7 oktober 2001 werd hij gewijd tot monnik en bij die gelegenheid nam hij de naam Augin aan. Een jaar later, op 4 augustus 2002, ontving hij de priesterwijding. In 2007 werd Augin Aydin naar Nederland geroepen om op 15 april van dat jaar tot aartsbisschop van Nederland te worden gewijd, waarbij hij de naam Polycarpus aannam.
Inspiratie en leiding
Mor Polycarpus’ liefde voor God en voor de kerk is al vroeg en op een natuurlijke manier ontstaan. Zijn ouders hadden een intense, oprechte en ongecompliceerde geloofsovertuiging die zij aan hun kinderen doorgaven. Zij stimuleerden hem als kind al om te studeren en zich in te zetten voor de kerk. Toen hij in het Mor Gabriel-klooster (bij Midyat in Turkije) met het monastieke leven in aanraking kwam, maakte dit grote indruk op hem. Dit inspireerde hem om ook zijn leven in dienst van God te stellen. Ook tijdens zijn verdere studie verbleef Mor Polycarpus in meerdere landen bij monniken van verschillende kloosterorden van diverse kerken. Zo leerde hij Engels bij de Anglicaanse Benedictijner gemeenschap van Alton Abbey in Hampshire, verbleef hij in Londen bij de Carmelite Fathers en bracht hij zijn tijd in Oxford door bij de Jezuïetencommunauteit in Campion Hall.
‘Hoewel we ver van huis waren voelde de manier waarop de monniken ons ontvingen als de liefde van een vader en een moeder. Hun toewijding in liturgie en gebed inspireerde mij.’
Mor Polycarpus heeft er nooit naar gestreefd om in Engeland te studeren of een hoge positie binnen de kerk te verkrijgen. Hij beschrijft deze gebeurtenissen in zijn leven als mogelijkheden die zich onder leiding van God hebben voorgedaan.
‘Voordat ik naar Engeland ging, ben ik samen met een studiegenoot in Egypte geweest om daar te studeren aan het Koptisch seminarium. Omdat deze universiteit niet werd erkend door de Egyptische regering, kregen we geen studievisum en moesten we na precies veertig dagen en nachten terug naar Mor Gabriel, waar zich later de gelegenheid voordeed om naar het meer prestigieuze Engeland te gaan. God opende een andere deur voor mij.’
Een ander voorbeeld is zijn komst naar Nederland. Hoewel hij hoopte na zijn studie in de Verenigde Staten naar Tur ‘Abdin te gaan om aldaar te onderwijzen en terug te geven wat hij had ontvangen, werd hij door de kerk geroepen om naar Nederland te komen.
‘Ik geloof dat de Heilige Geest het zo heeft geleid. Ik heb me slechts proberen open te stellen voor Gods Geest en ben op een natuurlijke manier meegegaan in de mogelijkheden en omstandigheden die er waren.’
Missie
Bij missie wordt vaak gedacht aan de opdracht om ongelovigen bij God te brengen. Mor Polycarpus blijkt kritisch te staan ten opzichte van sommige manieren waarop er in kerken wereldwijd gehoor wordt gegeven aan deze missie.
‘Als je kijkt naar missionaire bekeringen in het Midden-Oosten, dan zien we dat vooral christelijke gezinnen ‘bekeerd’ worden tot een westerse denominatie. Op die manier wordt de gevestigde kerk in die gebieden verzwakt ten gunste van een denominatie die totaal niet aansluit bij de belevingswereld van de niet-christelijke naasten in die gebieden. Het zou beter zijn als we de verschillende denominaties in de christelijke traditie niet zien als rivalen, maar meer denken in eenheid. We zouden elkaar moeten complementeren, moeten aanvullen, dat zou beter zijn.’
Volgens Mor Polycarpus is het beter om naar onszelf te kijken in plaats van dat we elkaar proberen te bekeren. De woorden van St. Isaac, een mysticus uit de zevende eeuw, die zegt dat het beter is jezelf te bekeren dan duizend heidenen, zijn voor hem een aanwijzing hiervoor.
‘Als we ruimte maken voor de Heilige Geest zodat hij een rol kan spelen in ons leven, zullen mensen op een natuurlijke manier aan ons zien dat we het evangelie verkondigen. Wanneer zij ons hiernaar komen vragen, moeten we hier klaar voor zijn en bereid zijn om te antwoorden.’
Het dienen van de gemeenschap in Nederland ziet Mor Polycarpus als zijn persoonlijke missie. Het vrije Europa heeft als paradoxale bijwerking dat mensen minder naar hun geloof leven of dit uitdragen. In tijden van crisis hebben mensen hun geloof meer nodig. Waar mensen in vervolging werden gedwongen vol te houden en te volharden in het geloof, heeft men hier zo veel vrijheid en relatief weinig zorgen dat het geloof minder belangrijk dreigt te worden.
‘Ik wil voor mijn gemeenschap hier een pastorale steun zijn. Ik wil het geloof van de vaders in Christus proclameren en de mensen helpen om te leven in de Europese context. Hiervoor zijn we als kerk ook bezig met een vertalingsproces om de Syrisch-orthodoxe traditie passend te maken voor de Europese context. Zodat dit geloof en deze cultuur niet alleen onze nieuwe generaties zullen dienen, maar iedereen in Nederland die geïnteresseerd is.’
* Dit portret is geschreven naar aanleiding van een gesprek met Mor Polycarpus Augin Aydin en op basis van zijn biografische gegevens afgedrukt in de liturgie van zijn installatie als aartsbisschop op zondag 29 april 2007.
– Harm Prins is masterstudent Theologie / Predikant – Geestelijk verzorger aan de Protestantse Theologische Universiteit in Groningen.