Eind augustus organiseerde de Wereldraad van Kerken (WCC) een webinar om de op de Internationale Dag van de Verenigde Naties voor mensen van Afrikaanse afkomst de zwarte leiders van de Wereldraad op een feestelijke manier in de schijnwerpers te zetten. Onderaan het artikel, overgenomen van de website van de WCC, is het webinar na te kijken.
Een openbare online viering en paneldiscussie op 31 augustus, “They too were Gathered: Paying homage to Black people’s contributions to 75 years of World Council of Churches (WCC)” belichtte de bijdragen van zwarte mensen uit verschillende delen van de wereld aan de vorming en groei van de WCC. De dag viel ook samen met de Internationale Dag van de Verenigde Naties voor mensen van Afrikaanse afkomst.
De viering opende met een opname van wijlen moderator van het centraal comité van de WCC Dr. Agnes Abuom, die reflecteerde op de zoektocht naar rechtvaardige vrede. Ze sprak over het belang “om te kijken naar ons innerlijke spirituele, theologische begrip van ons geloof in de context van structuren van onrecht. We zullen ons als Wereldraad van Kerken op mondiaal niveau inzetten… om samen te werken aan het verbeteren van de levensomstandigheden van veel mensen wereldwijd.”
De programmadirecteur van de Wereldraad van Kerken (WCC) voor Public Witness en Diakonia, Rev. Kenneth Mtata, sprak zijn waardering uit voor de bijeenkomst, vooral nu de WCC haar 75e verjaardag viert.
“Terwijl de deelname van blanke Europeanen en mogelijk Noord-Amerikanen nooit in twijfel is getrokken bij de vorming en de groei van de Wereldraad van Kerken, zijn er altijd vragen gesteld over de rol die zwarte mensen of Afrikanen, in Afrika en in de diaspora, hebben gespeeld in de geschiedenis van de WCC,” zei hij.
Mtata merkte op dat de toewijding van de WCC aan de menselijkheid, waardigheid en rechten van zwarte mensen verder werd benadrukt en versterkt door het Programma ter Bestrijding van Racisme in 1969.
“Nog verontrustender was de erkenning dat dit probleem ook in de kerken verankerd was,” zei hij.
Het vieringpanel bracht doorgewinterde en opkomende, jonge oecumenisten bij elkaar, namelijk Rev. Prof. Sam Kobia, Marilia Schüller, Rev. Dr Angelique Walker-Smith, Rev. Dr Majorie Lewis, Rev. Daimon Mkandawire, and Dr Lisa Adjei.
Voormalig algemeen secretaris van het WCC, Kobia, stelde dat de belangrijkste zorgen van de 20e-eeuwse reuzen WEB Dubois en Phillip Potter over racisme en oecumene vandaag de dag nog steeds van toepassing zijn. Ondanks het werk van voormalig algemeen secretaris van het WCC, Potter, “wiens werk zes decennia overspande”, betreurde Kobia dat “het eigenlijk [pas] op de 4e WCC-bijeenkomst in Uppsala in 1968 was dat de aanwezigheid van de zwarte mensen werd gevoeld.”
Schüller, voormalig WCC-medewerker, benadrukte het belang van het herdenken van onze voorouders die met geweld gevangen genomen, verhandeld en tot slaaf gemaakt werden uit hun moederland en deelde foto’s en belangrijke bijdragen van zwarte Latijns-Amerikaanse oecumenisten.
Lewis sprak over haar kennismaking met de orthodoxe liturgie in 1979, toen ze studeerde aan het United Theological College in Jamaica, wat haar eerste betrokkenheid bij de WCC betekende. Het refrein in haar bijdrage was “we zeggen hun namen”, en bevatte korte biografieën en foto’s van enkele invloedrijke zwarte oecumenisten. Zo verwees Lewis naar de wolk van getuigen; overleden en levende oecumenici, waaronder de vaak miskende muziekcomponist Doreen Potter, en Mercy Amba Oduyoye.
Walker-Smith, voorzitter van de WCC vanuit Noord-Amerika, erkende zwarte pioniers in de oecumenische beweging en haar aankomende boek over pan-Afrikaanse christelijke vrouwen. Walker-Smith verklaarde: “Wij hebben bijgedragen aan deze beweging, aan de vroegste formaties van de wereldwijde oecumenische beweging via de WCC en aanverwante bewegingen.” Ze prees Dr. Benjamin E. Mays, voormalig lid van het centraal comité en mentor van Dr. Martin Luther King Jr., die “in 1939 een van de eerste oecumenische interreligieuze wereldwijde consultaties over rassenverhoudingen bijeenriep”.
In reactie op de presentaties van de doorgewinterde oecumenisten zei de jonge oecumenisch betrokken predikant Rev. Mkandawire: “Het is duidelijk dat zwarte individuen vanaf het begin een integraal onderdeel zijn geweest van de oecumenische beweging. Hun bijdragen, die soms over het hoofd worden gezien, hebben de waarden van de beweging van eenheid, inclusiviteit en sociale rechtvaardigheid gevormd. Voor ons als jongeren is oecumene niet alleen een theoretisch concept, maar [een] doorleefde ervaring.” Hij riep de oecumenische beweging verder op om “de kracht van technologie te benutten om gemarginaliseerde stemmen te versterken, diverse verhalen te delen en te pleiten voor gerechtigheid op grotere schaal.”
Dr. Lisa Adjei bracht hulde aan Arthur Riley door te herhalen: “We hebben een verscheidenheid aan mensen nodig om God vollediger te weerspiegelen. Minder en het beeld wordt vertroebeld en korrelig. Nog steeds mooi, maar onduidelijk.” Ze sprak over de noodzaak en het belang van samenwerking in partnerschappen en inclusie om jonge mensen te betrekken en hen ondergedompeld te houden in de oecumene.
Het webinar werd afgesloten met een erkenning van de rol van de reuzen uit het verleden, waarbij de huidige oecumenici werden uitgedaagd om een voetstuk te bieden voor de toekomst om ervoor te zorgen dat “de oecumene niet snel met pensioen zal gaan!”.
Kijk hieronder naar de registratie van het webinar.